Laufskálahátíðin
Sukkot
Eftir friðþægingardaginn, þennan alvarlega og háheilaga dag,
tekur við undirbúningur fyrir næstu hátíð sem er mikil
gleðihátíð og fólk fer að reisa sér laufskála í görðum, á svölum
og hvar sem því verður komið við vegna þess að á þessum tíma
eiga menn að dvelja í tímabundnum bústað, svokölluðum laufskála.
Gjarnan er látið sjást upp í himininn í gegnum greinar
laufskálans til þess að minna okkur á hinn almáttuga skapara sem
annast okkur. Fjölskyldur reyna að borða saman og dvelja eins
mikið og hægt er í laufskálanum á hátíðinni og þetta er
skemmtilegur gleðitími í faðmi fjölskyldu og vina.
Tala þú til
Ísraelsmanna og seg: Á
fimmtánda degi þessa hins sjöunda mánaðar skal halda YHWH
laufskálahátíð sjö daga. 3.
Mós 23.34
Laufskálahátíðin er sjöunda hátíðin, er í sjöunda biblíulega
mánuðinum og stendur í sjö daga. Sjö er tala fullkomnunar og
fullnustu. Því er laufskálahátíðin talin vera hátíð allra hátíða
og hún er mikil gleðihátíð.
Laufskálahátíðina áttu Ísraelsmenn að halda til þess að minnast
þess hvernig YHWH sá fyrir þeim í eyðimörkinni í þau 40 ár sem
þeir voru þar eftir brottförina úr Egyptalandi. Þar dvöldust
þeir í tímabundnum bústöðum með tjaldbúð sem þeir fluttu með sér
hvert sem þeir fóru og hinn Almáttki var þeirra eina sanna vernd
og forsjá.
Og
fyrsta daginn skuluð þér taka yður aldin af fögrum trjám,
pálmviðargreinar og lim af þéttlaufguðum trjám og lækjarpíl, og
þér skuluð fagna frammi fyrir
YHWH Elóhím yðar, í sjö daga.
Og þér skuluð halda hana helga sem hátíð YHWH sjö daga á ári.
Skuluð þér búa í
laufskálum sjö daga. Allir innbornir menn í Ísrael skulu þá
búa í laufskálum, svo að niðjar yðar viti, að ég lét Ísraelsmenn
búa í laufskálum, þá er ég leiddi þá út af Egyptalandi. Ég er
YHWH, Elóhím yðar.
3. Mós. 23.40-43 Það er einnig gott fyrir okkur að minnast þess hvernig við byrjuðum og hvert Drottinn hefur leitt okkur og renna huganum að því hvernig hann hefur séð fyrir okkur eftir að við hófum gönguna með honum. Líkami okkar er tímabundin tjaldbúð hér á jörðu. Laufskálahátíðina skalt þú halda í sjö daga, er þú alhirðir af láfa þínum og úr vínþröng þinni. Og þú skalt gleðjast á hátíð þinni, þú og sonur þinn og dóttir þín, þræll þinn og ambátt þín og levítinn, útlendingurinn, munaðarleysinginn og ekkjan, sem eru innan borgarhliða þinna. Í sjö daga skalt þú halda YHWH Elóhím þínum hátíð á þeim stað, sem YHWH velur, því að YHWH Elóhím þinn mun láta þér blessast allan jarðargróða þinn og öll handaverk þín. Fyrir því skalt þú gleðjast mikillega. 5. Mós. 16.13-15
Laufskálahátiðin er líka uppskeruhátíð síðari uppskerunnar,
þegar öllu hefur verið safnað saman í hús. Þannig er það líka
mynd upp á það þegar YHWH hefur safnað sínu fólki saman á efsta
degi og skilið hveitið frá hisminu.
Og ég sá nýjan himin
og nýja jörð, því að hinn fyrri himinn og hin fyrri jörð voru
horfin og hafið er ekki framar til. Og ég sá borgina helgu, nýja
Jerúsalem, stíga niður af himni frá Guði, búna sem brúði, er
skartar fyrir manni sínum. Og ég heyrði raust mikla frá
hásætinu, er sagði:
Sjá, tjaldbúð Guðs er meðal mannanna og hann mun búa hjá þeim,
og þeir munu vera fólk hans og Guð sjálfur mun vera hjá þeim,
Guð þeirra.
Opinb.
21.1-3
Í
eilífðinni fáum við að dvelja hjá honum, þ.e. þeir sem hafa
valið að þiggja frelsisgjöfina sem hann færði okkur í syni sínum
sem dó fyrir okkar syndir, sem hið fullkomna fórnarlamb og
uppfyllti vorhátíðirnar með dauða sínum, greftrun, upprisu og
úthellingu heilags anda.
Lifandi vatn
Á
tímum seinna musterisins komst sú hefð á að síðasta dag
hátíðarinnar fóru útvaldir prestar og sóttu vatn í Sílóamlaug og
báru það í ákveðnum ílátum upp í musterið og settu á altarið með
þökk fyrir uppskeruna og bæn fyrir góðu haustregni. Þá var
gjarnan vísað í 12. kafla Jesaja.
Sjá, Guð er mitt hjálpræði (Yeshua), ég er öruggur og óttast
eigi, því að Drottinn Guð er minn styrkur og minn lofsöngur,
hann er orðinn mér hjálpræði (Yeshua). Þér munuð með fögnuði
vatni ausa úr lindum hjálpræðisins (Yeshua). Og á þeim degi
munuð þér segja: Lofið Drottin, ákallið nafn hans. Gjörið
máttarverk hans kunn meðal þjóðanna, hafið í minnum, að háleitt
er nafn hans. Lofsyngið Drottni, því að dásemdarverk hefir hann
gjört. Þetta skal kunnugt verða um alla jörðina. Lát óma
gleðihljóm og kveða við fagnaðaróp, þú sem býr á Síon, því að
mikill er Hinn heilagi í Ísrael meðal þín.
Á laufskálahátíð kallaði Yeshua sjálfur
til fólksins og sagði:
...Ef
nokkurn þyrstir, þá komi hann til mín og drekki. Sá sem trúir á
mig, frá hjarta hans munu renna lækir lifandi vatns, eins og
ritningin segir.
Jóh. 7.37-38
Við samversku konuna sagði Yeshua:
...en hvern sem
drekkur af vatninu, er ég gef honum, mun aldrei þyrsta að
eilífu. Því vatnið, sem ég gef honum, verður í honum að lind,
sem streymir fram til eilífs lífs.
Jóh. 4.14
Hann bjó með oss
Í upphafi var Orðið, og Orðið var hjá Guði, og Orðið var Guð.
Jóh. 1.1
Og Orðið varð hold,
hann bjó með oss,
fullur náðar og sannleika, og vér sáum dýrð hans, dýrð, sem
sonurinn eini á frá föðurnum.
Jóh. 1.14
Yeshua kom og
bjó meðal mannanna eða með oss,
eins og segir í 14. versi.
Orðið bjó er skene á grísku og dregið af hebresku orði sem þýðir
tjaldbúð. Yeshua HaMashiach (Jesús Kristur), Orðið, gerði sér
tjaldbúð meðal mannanna.
Sjá, mærin mun þunguð verða og son ala. Nafn hans mun vera
Immanúel, það þýðir: Guð með oss.
Matt. 1.23
Hið lifandi Orð Guðs, Yeshua, varð hold og bjó með okkur eins og
Torah og spámennirnir höfðu sagt fyrir um og margt bendir til
þess að fæðing hans hafi átt sér stað á laufskálahátíð.
●
Laufskálahátíðin er þekkt sem „gleðitíð okkar“ og þegar
engillinn boðaði fjárhirðunum fæðingu Messíasar, sagði hann:
Verið óhræddir, því sjá, ég boða yður mikinn fögnuð, sem veitast
mun öllum lýðnum.
Lúk. 2.10
●
Hefð var fyrir ákveðinni bæn fyrsta dag laufskálahátíðarinnar:
„Dýrð sé Guði á himnum, friður á jörðu og góðvilji gagnvart
jörðinni.“ Þessi bæn er mjög svipuð því sem Lúkas segir frá í
yfirlýsingu englanna:
Dýrð sé Guði í
upphæðum, og friður á jörðu með mönnum, sem hann hefur velþóknun
á. Lúk.
2.14
●
Ísraelsmenn áttu að fara til Jerúsalem á laufskálahátíðinni.
Þangað streymdu þeir því á þessum tíma og allir gististaðir voru
þétt setnir. Þar sem Betlehem var svo nálægt Jerúsalem gat hún
líka hýst aðkomufólkið. Í Lúkasarguðspjalli segir:
Fæddi hún þá son sinn
frumgetinn, vafði hann reifum og lagði hann í jötu, af því að
eigi var rúm handa þeim í gistihúsi.
Lúk. 2.7
●
Í guðspjöllunum segir frá því að hirðar hafi verið að gæta
hjarðarinnar í haga. Yfirleitt hafa hirðar í Betlehem ekki
sauðahjarðir úti í vetrarkuldanum. Hvenær sem mögulegt var, var
sauðféðnu skýlt í hellum yfir vetrarmánuðina en samkvæmt
gyðinglegri hefð var sauðfénu sem átti að fórna á hátíðinni
haldið á opnum haga í sjö daga og síðan fórnað áttunda daginn. Á
tímum laufskálahátíðarinnar átti að gæta sauðanna alla nóttina.
Á öðrum tímum fóru hirðarnir með féð í skjól á nóttunni.
Jósef og María fóru til Betlehem vegna
manntals og sögulegar heimildir benda til þess að yfirleitt hafi
Rómverjar framkvæmt manntöl á tímabilinu ágúst-október.
Lúkas segir einnig frá öldruðum presti, Sakaríasi, af deild
Abía, sem engillinn Gabríel sagði að myndi eignast son og eftir
þjónustu hans í musterinu varð Elísabet, kona hans, þunguð.
Sakaría sinnti þjónustu samkvæmt ákveðinni reglu sem sagt er frá
í 24. kafla 1. Kroníkubókar og út frá þessu álykta sumir að
Sakaría hafi þjónað í musterinu snemma í júní og að sonur hans,
Jóhannes skírari hafi því fæðst í kringum hátíð framhjágöngunnar
(páska). Sjá 1. Kro. 24.10 og Lúk. 1.5-25.
Á
sjötta mánuði meðgöngu Elísabetar birtist engillinn Gabríel
ungri mey að nafni Miriam og sagði henni að hún yrði móðir
Messíasar þegar heilagur andi hefði yfirskyggt hana. Samkvæmt
útreikningunum hér að ofan sjáum við að sú heimsókn hefur
líklega átt sér stað í kringum desember, og níu mánuðum síðar, á
tíma laufskálahátíðarinnar hefur Miriam alið Messías, Yeshua,
Orðið sem bjó með oss.
Ef
við ættum einhvern tíma að fagna fæðingu frelsarans, þá væri það
því helst á þessum tíma! Gleðilega laufskálahátíð!
Í þessari umfjöllun stikla ég aðeins á stóru og margt fleira mætti segja um þessa gleðilegu og spádómlegu hátíð, en ég læt þetta duga að sinni.
Ég hef stuðst
að einhverju leyti við bókina
Israels feasts and their
fullness eftir Batya Wootten.
Shalom, Sigrún
torah@internet.is
|
||